ROKET MOTORU MERKEZLEME ELEMANLARI NEDİR ?
ROKET MOTORLARI NASIL MERKEZLENİR ? MERKEZİ HALKALAR NELERDİR? MOTOR KUNDAĞI NEDİR ?
Roketlerin en tehlikeli ve önemli parçaları şüphesiz roket motorlarıdır. Bu yüzden roket motorlarının rijitliği ve güvenilir olması hem roketlerin hemde atış alanında ki insanların güvenliği için taviz verilemeyecek kadar önemli durumlardır.Roket motorlarının içeride rijit bir şekilde durmasının yanı sıra merkezi bir şekilde durması da çok önemlidir sol taraftaki gibi hatalı montajlamalar çok tehlikelidir çünkü roketin uçuş ekseni ile aynı doğrultuda gelmeyen itki , roketin yöneliminde sapmalara neden olup roketin yönünü değiştirebilme gücüne sahip olacaktır .Bu yazımızda roket motorlarının center ringler ve motor kundağı ile nasıl merkezlendiğine dair bilgiler vermeye çalışıcaz.
CENTER RİNG
Center ringler motoru merkezlemek için gerekli olan halka şeklinde ki elemanlardır. Ortasında ki dairesel boşluğa girecek olan motor roket gövdesi ile aynı eksen üzerinde olup,motorun ateşlemesi ve uçuşu boyunca yöneliminde sapmalara neden olmayacaktır. Center ringler motor gövdesine farklı şekillerde montaj edilebilir.ister motor gövdesine vidalayabilir isterseniz de yapıştırıcılar ile yapıştırabilirsiniz. Bu işlemleri yaparken dikkat edilmesi gereken nokta merkezleme halkalarının motor gövdesi ile eş merkezli olmasıdır. Motor gövdesi ile eş merkezli olmayan center ringler motoru gövde içerisin de sıkışmasına neden olabilir bu yüzden kolay bir şekilde montaj veya demontaj işlemlerini gerçekleştiremezsiniz.
Center ringlerde ki diğer bir husus ise motorun gireceği halkaların çap ölçüsü ise motorun çap ölçüsü arasında ki ilişki. Örneğin 54 mm çap ölçüsüne sahip bir motor için bir kaç mm fazla tolerans olacak şekilde iç çap ölçüsü fazla olan center ringler üretilmeli. Aynı motor çapına sahip olan center
ringlere motor girmeyecektir.
Center ringlerin malzemesine gelecek olursak dikkat etmemiz gereken nokta motordan gelecek olan ısı miktarı ve center ringleri motor gövdesine montaj ederken kullanacağımız vida veya yapışkan türevi malzemelerin center ringleri tutabilecek türevden olabilmesi.
Motorlar genel olarak ısı yalıtımlı oldukları için yanma odasından dışarı ciddi miktarda ısı geçişi yapmaz bu nedenle en basit olarak plastik türevi olan PLA veya ABS gibi filamentler kullanılabilir. Lakin filamentler de vida kullanımı çok sağlıklı olmayacağı için tercih edilmemesi daha muhtemeldir. Bu noktada tahta,poliamid,teflon,metal çeşitleri hem ısıya dayanımı hemde kolay bir şekilde vidalama yapılabileceği için rahatlıkla kullanılabilir.
MOTOR KUNDAĞI
Bir diğer merkezleme elemanı ise motor kundağıdır. Resim-3 de görüldüğü gibi motorun çapından toleranslı bir şekilde bir kaç mm daha fazla iç çapa sahip bir boru ve bu boruyu çevreleyen bir başka halkadan oluşabilir. Center ringler gibi birden fazla eleman yerine tek bir parça elemandan oluşur bu da bize hem ağırlık hemde montajlama kısmında zaman kazandıracaktır. Motor kundağı için geçerli malzeme ve ölçülendirme kriterleri center ringler ile hemen hemen aynıdır.
Bu kısımda motor bloğu ile merkezleme halkaları beraberde kullanılabileceği gibi dezavantaj olarak fazladan ağırlık sağlayacaktır ama güvenlik olarak motor daha merkezi olarak duracaktır. Sadece motor kundağı ile de yeterli merkezleme yapılabilir. Bu durum ise tamamen sizin üretim ve montajlama tecrübenize bağlıdır. Bulk head üretimini ve motorun bulk heade olan montajını da iyi bir şekilde yaptığınız taktirde motorunuz sorunsuz bir şekilde merkezlendirilmiş olacaktır.
Motor merkezleme aşamasını 2 farklı şekilde anlatmaya çalıştık bu iki yöntem dışında farklı metodlar da pek tabi mevcut olabilir. Biz en sık kullanılan ve kendi tecrübe ettiğimiz iki yöntemi anlatmaya çalıştık. Anlaşılmayan,eksik olan veya eklemek istediğiniz kısımları yorumlarda bizimle paylaşmanızdan memnuniyet duyarız.
