Rusya’nın uzay aracı fırlatma sayısında rekor düşüş
Rusya bu yıl içinde toplam 17 uzay aracı fırlatma işlemi gerçekleştirdi. Ülkenin modern tarihinde ilk kez bu kadar düşük bir fırlatma işlemi kaydedildi.
Dünya genelinde 2020 yılında toplam 114 uzay aracı fırlatma işlemi gerçekleşti, bunların 17’sini Rusya’nın fırlattığı araçlar oluşturdu.
Rus roketleri Baykonur (7), Plesetsk (7), Kourou (2) ve Vostoçni’den (1) fırlatıldı. Böylece geçen yıl boyunca Rusya, fırlatılan uzay roketi sayısında ABD (44) ve Çin’den (39) sonra üçüncü sırada yer aldı.
Aynı zamanda, yıllık fırlatma sayısı bakımından, modern Rus tarihinde (1992’den bu yana) en az fırlatma işlemi gerçekleşti. Sovyet tarihi de gözönüne alındığında, daha az sayıda fırlatma 1957’den 1961’e kadarki dönemde (yılda iki ila dokuz arası) görüldü.
Rusya Uzay Politikası Enstitüsü Başkanı İvan Moiseyev’e göre, 2020’de bu kadar az sayıda fırlatma işlemi gerçekleştirilmesinin nedeni sadece koronavirüs salgını değil, aynı zamanda Rus roketlerinin kullanıldığı ticari uzay fırlatma işlemi sayısındaki genel düşüş.
Sputnik’e konuşan Moiseyev, “Grafiklere bakıldığında, 2014’ten bu yana düşüş konusunda (Rus ticari fırlatma sayısında) istikrarlı bir eğilim olduğu görülür. Şu an en alt seviyeyeyi görüyoruz. Bunun başlıca nedeni, uluslararası uzay fırlatma pazarının kaybedilmesidir” dedi.
Moiseyev, geçen on yılda Rus uzay fırlatma işlemlerinin yarısına yakınının yabancı ülkeler tarafından sipariş edildiğini kaydetti.
İngiliz şirketi OneWeb’in iflası nedeniyle, 2020 yılında Soyuz taşıyıcı roketleri aracılığıyla fırlatılması planlanan 12 haberleşme uydusundan sadece üçünün fırlatma işlemi gerçekleşti. Güney Kore’nin dünyayı gözlemek için tasarladığı uzay aracı CAS500’ün fırlatılması işlemi ise uydunun hazır olmaması nedeniyle 2021’e ertelendi.
Fırlatma işlemlerinin azalmasındaki bir başka nedenin de sektör için artık bir gelenek haline gelen Federal Uzay Programı kapsamındaki ertelemeler olduğunu belirten Moiseyev, “Fırlatmaların sürekli olarak kaydırılması artık bir iç sorun haline geldi. Eğer Federal Uzay Programı’nda 2025’e kadar yazılanlara bakılırsa, pratikte tüm ulusal ekonomik ve bilimsel aygıtların değiştiği görülür. Bu da artık işi organize etme sorunudur” ifadelerini kullandı.
Bu yıl ek kontrollere ihtiyaç duyulması nedeniyle Progress MS-16 yük aracının Uluslararası Uzay İstasyonu’na (UUİ) ve ilk meteoroloji uydusu Arktika-M’nin uzaya gönderilmesi 2021’e ertelendi. Ayrıca, çok amaçlı labaratuvar modülü Nauka’nın UUİ’ye ve ExoMars iniş istasyonunun Avrupa Uzay Ajansı ile ortaklaşa fırlatılması işlemi de 2022’ye kaydırıldı.
Ancak 2020’de Rusya, iki insanlı Soyuz uzay aracı ve iki Progress kargo kapsülünü UUİ’ye, altı Gonets-M iletişim uydusu ve iki Express telekomünikasyon cihazını uzaya göndermeyi başardı. Rusya Savunma Bakanlığı’na hizmet verecek olan Meridian-M iletişim cihazı, Kupol füze saldırısı uyarı sistemi ve Glonass-K navigasyon sistemini yörüngeye başarıyla fırlattı.
Ayrıca, altı yıllık bir aradan sonra, Angara A-5 tipi ağır roketin fırlatma denemesi gerçekleştirildi.